Zespół Regionalny „Wesele Krzemienickie”

O zespole

Zespół Regionalny „Wesele Krzemienickie” jest jednym z najdłużej działających zespołów regionalnych w województwie podkarpackim. Widowiskiem, które z powodzeniem prezentuje od maja 1947 roku jest inscenizacja obrzędów wesela wiejskiego z okolic Łańcuta, kultywowanych na przełomie XIX i XX wieku. U źródeł powstania zespołu było pragnienie ocalenia dla przyszłych pokoleń barwnych tradycji weselnych, które zostały bezpowrotnie przerwane I wojną światową. Zrzeszeni w wielopokoleniowym zespole mieszkańcy Krzemienicy w przygotowanym przez Józefa Kluza spektaklu, wiernie oddają klimat tamtych tygodniowych wesel, gdzie każdy gest i słowo posiadało określoną, istotną symbolikę.  Wszystkie elementy inscenizacji zostały zachowane w niezmienionym kształcie dzięki szczegółowym zapisom monograficznym, a także ciągłości wiedzy przekazywanej z pokolenia na pokolenie. Niezwykle istotna jest tu skrupulatna dbałość o wierność przekazu zachowywana przez kolejnych kierowników i członków zespołu. Program widowiska zawiera przedstawienie poszczególnych etapów dawnego wesela, takich jak:„wiechowiny”, „dobranoc u pani młodej”, „pierwszy dzień wesela i ślub”, „drugi dzień wesela z pokładzinami ” oraz „poprawiny”. Działalność zespołu stanowi trwałą ochronę dobra kultury w zakresie tańców weselnych. W Krzemienicy wykształciły się charakterystyczne tańce nazwane „sąsiedzkimi”, takie jak „polka bez noge”, „links”, „drobny” i „kosiarz”, oraz „swatowskimi”: „sztajerki”. Sposób ich wykonania według tradycji przedstawianych przez „Wesele Krzemienickie” jest niepowtarzalny. W 2006 roku dwa tańce krzemienicke: „links” i „drobny” zostały opisane i włączone do leksykonu tańców polskich nowego mini regionu w Polsce. Zespół występuje w oryginalnych strojach, charakterystycznych dla wsi Krzemienica. Wykształciły się one z czasem, a znaczący wpływ na to miało położenie wsi  na dawnym głównym szlaku handlowym, zwanym „bursztynowym”. Stąd na przykład chusty i spódnice starszych kobiet w kratę szkocką. Ciekawostką jest także właściwa tej wiosce brązowa „sukmana drużby.” Za autentyzm przekazu w najdrobniejszych szczegółach zespół zebrał wiele nagród i wyrazów uznania. W dorobku popularyzującym folklor taneczny przez zespół z Krzemienicy znajdują się m.in. cykliczne warsztaty i spotkania ze studentami szkół choreograficznych z całego świata, co stanowi ważną dziedzinę działalności grupy. Nieocenionym wkładem zespołu w zachowanie i rozpowszechnianie kultury ludowej jest wydanie albumu, w którym w sposób niezwykle rzetelny przedstawione są obrzędy, tańce, gwara i stroje XIX- wiecznej Krzemienicy. Twórcą i pierwszym reżyserem widowiska przedstawianego przez Zespół Regionalny „Wesele Krzemienickie” był mieszkaniec Krzemienicy Józef Kluz, społecznik i wielki patriota. By zachować muzykę od zniekształceń, które mogłyby przyjść z czasem, JuliaTurzyńska, nauczycielka miejscowej szkoły, stworzyła zapis nutowy pieśni i przyśpiewek weselnych.  Po raz pierwszy widowisko wystawione zostało w maju 1947 roku na deskach sali teatralnej DK w Krzemienicy. W  1963 r.  członkowie zespołu z Krzemienicy wyjechali do siedziby ZPiT Mazowsze aby nauczyć tamtejszych artystów tańców „sąsiedzkich”,  które na stałe weszły do repertuaru „Mazowsza”. W 1963 ekipa  Polskiego Radia Rzeszów nagrała pieśni znajdujące się w repertuarze zespołu, a kilkanaście lat później Telewizja Katowice zrealizowała  kasetę instruktażową dla zespołów polonijnych z udziałem „Wesela Krzemienickiego”.

Od blisko 70 lat zespół prezentuje swój program w całej Polsce i poza granicami kraju, zdobywając wiele nagród i wyrazów uznania. W lipcu 2007 r. w Krzemienicy odbyły się Warsztaty Choreograficzne dla Polonii z całego świata w ramach 4 -letniego Studium Choreograficznego przy Politechnice Rzeszowskiej.

W 2010 roku zespół wydał album „Wesele Krzemienickie” podsumowujący działalność zespołu do 2010 roku.

Publikacja została opracowana przez członków zespołu pod kierownictwem Pani Alicji Haszczak.

W zespole działa 49 osób w wieku od 13 do 82 lat. Ich działalność nie ogranicza się do prezentacji programu artystycznego  na scenie. Aktywnie włączają się w  różnorodne przedsięwzięcia artystyczne i akcje społeczne. Prezentują i zachowują dawne tradycje kolędnicze, dzielą się swoją wiedzą z choreografami, etnografami, uczestniczą w badaniach terenowych organizowanych przez muzea i nagraniach w radiu i telewizji.

 Materiały o tradycjach Krzemienicy oraz o samym zespole Wesele Krzemienickie zawarte są między innymi w publikacji pt. „Folklor Rzeszowiaków – obraz przemian, wydanej przez Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej w 2019 r. W publikacji wykorzystano sporą ilość materiału przekazanego przez zespół. Reprezentacja zespołu wzięła także udział w  audycji Iwony Piętak pt. „Tu i teraz” w Polskim Radiu Rzeszów (20 grudnia 2019).  Tematem były krzemienieckie tradycje bożonarodzeniowe. W 2020 roku zespół nagrał klip-  wizytówkę „Wesela Krzemienickiego”.

Najważniejsze osiągnięcia:

– Wojewódzkie Konfrontacje Artystyczne w Krośnie z okazji 25-lecia WDK w Rzeszowie, Nagroda Główna, 1973 r.

– Przegląd Amatorskiej Twórczości Artystycznej „Artama 78” w Rzeszowie. Maj 1978 r. – II Nagroda,

– VII Wojewódzki Koncert Kapel „Na Ludową Nutę” w Rzeszowie, 1988 r. – I Nagroda

– VII Ogólnopolski Konkurs Tradycyjnego Tańca Ludowego w Rzeszowie, III Nagroda, 8 czerwca 1990 r.

– Wojewódzkie Eliminacje do VIII Ogólnopolskiego Przeglądu Tańca Ludowego w Rzeszowie, 5 maja 1991 r.- I Miejsce

-VIII Ogólnopolski Przegląd Tańca Ludowego w Rzeszowie, 9 czerwca 1991 r.- III Nagroda

–  XII Ogólnopolskie Spotkania Folklorystyczne w Tarnowie o „Pawie pióro i gliniany dzban”,1994 r.- I Nagroda

– XIV Ogólnopolski Konkurs Tradycyjnego Tańca Ludowego w Rzeszowie, 25 października 1998 r. -II Nagroda

– XIX Wojewódzki Konkurs „Ludowe Obrzędy i Zwyczaje” w Tyczynie, 22 kwietnia 2007 r. Nagroda i wyróżnienie.

– VIII Ogólnopolski Przegląd Obrzędów Weselnych w Kadzidle na Kurpiach, I Nagroda dla zespołu, I Nagroda dla Kapeli i tytuł Najpiękniejszej Panny Młodej – 16-17 czerwca 2007 r.

– VI Ogólnopolskie Spotkania Folklorystyczne w Łowiczu, 30 czerwca – 1 lipca 2007 r. Nagroda Główna „Łowicki Pasiak” –

– Nagroda Specjalna Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego dla „Wesela Krzemienickiego” – maj 2007

– XX Wojewódzki Konkurs „Ludowe Obrzędy i Zwyczaje” w Giedlarowej, 19-20 kwietnia 2008, – wyróżnienie I stopnia

–  XIII Ogólnopolski Festiwal Obrzędów Weselnych „Noc Kupały – Sobótkowe Gody” – Węgrów 2009, 19-20 czerwca 2009 r. – Grand Prix za najlepszą, wszechstronną prezentację obrzędu weselnego oraz trzecie miejsce w kategorii – specjalności kuchni weselnej.

– XXVII Ogólnopolski Konkurs Tradycyjnego Tańca Ludowego, Rzeszów 2011 r. -III Nagroda w kategorii indywidualnej par – dla Marty i Zenona Buk.

–  XVIII Ogólnopolski Konkurs Tradycyjnego Tańca Ludowego, Rzeszów 20 – 21 października 2012 r.- I Nagroda dla Zespołu w kategorii grup tanecznych.

VII Regionalny Przegląd Tańca Ludowego „Gacok”, Gać 2013 r.-II Nagroda w kategorii zespoły taneczne i II Nagroda w kategorii par tanecznych Marta i Zenon Buk

– XXIX Ogólnopolski Festiwal Tradycyjnego Tańca Ludowego, Rzeszów 19 – 20 października 2013 r.- III Nagroda w kategorii grupy taneczne oraz I Nagroda w kategorii par tanecznych Marta i Zenon Buk.

– Ogólnopolski Festiwal Zespołów Artystycznych Wsi Polskiej, Kielce 27 – 29 czerwca 2014 r.- II Nagroda

– XIII Regionalny Przegląd Grup Obrzędowych, Stary Dzików 5 lutego 2015 r. – wyróżnienie. Członkowie zespołu przedstawiali tradycje bożonarodzeniowe.

–  XXVII Wojewódzki Konkurs „Ludowe Obrzędy i Zwyczaje”, Rzeszów-Giedlarowa czerwiec 2015 r. -wyróżnienie

– IX Regionalny Przegląd Zespołów Tańca Ludowego, 7 czerwca 2015 r. Gać -II nagroda w kat. grup tanecznych oraz I Nagroda w kat. par tanecznych Dorota Dec i Walerian Buk

– Ogólnopolski Konkurs Grup Kolędniczych Bukowina Tatrzańska– 11 lutego 2017 r. – III miejsce za prezentację Szopki Krzemienickiej.

– Ogólnopolski Konkurs Grup Kolędniczych Bukowina Tatrzańska, 8 lutego 2018 r.  – III miejsce za widowisko „Draby z Krzemienicy”

– XII Regionalny Przegląd Zespołów Tańca Ludowego Gać 3 czerwca 2018 r.  – I nagroda w kategorii par tanecznych dla Marty i Zenona Buk.

– XIII Podkarpacki Festiwal Zespołów Tańca Ludowego „Gacok”, Gać 2 czerwca 2019. Grand prix za całokształt działalności, I nagroda w kategorii zespoły taneczne – powyżej 25 lat, Marta i Zenon Bukowie – I nagroda w kategorii pary taneczne – powyżej 25 lat.

– I Wojewódzki Przegląd Zespołów Ludowych i Obrzędowych „Ritual”, Wysoka, 5 września 2020 – wyróżnienie  

–  XXXVI Ogólnopolski Konkurs Tradycyjnego Tańca Ludowego, Rzeszów – Trzciana, 17 października 2020 – wyróżnienie, III miejsce w konkursie par indywidualnych – Marta i Zenon Buk.

Wartość i autentyczność tradycji oraz wysoki poziom artystyczny  widowiska prezentowanego przez „Wesele Krzemienickie” potwierdza przyjęcie w grudniu 2010 r. zespołu w poczet członków Stowarzyszenia Polskiej Sekcji Międzynarodowej Rady Stowarzyszeń CIOFF. Jako członek CIOFF zespół uczestniczył w:

– Międzynarodowym Festiwalu „Costa Barcelona Music Festival”- (Hiszpania 2012 r.)

– Międzynarodowym Festiwalu Folklorystycznym ” King of Tress” -XIV edycja, Rumunia, 14 – 18 sierpnia 2015 r

– Międzynarodowych Spotkaniach Folklorystycznych Żywiec 2016  oraz Tygodniu Kultury Beskidzkiej  – (10 sierpnia – Żywiec, 11 sierpnia – Oświęcim, 12 sierpnia – Wisła, 13 sierpnia – Szczyrk i Żywiec – koncert galowy, 14 sierpnia – Maków Podhalański – organizowane przez CIOFF i połączone z wydarzeniem – Tydzień Kultury Beskidzkiej.

– Festiwalu FolkoFonija, Varaždin (Chorwacja), 13 – 15 września 2019.

Galeria

Wideogaleria